هوش مصنوعي، نقطه انفصالي، و پايان مرگ
سام قندچي
http://www.ghandchi.com/487-PayaneMarg.htm
1. هوش مصنوعي به معني *محدود* کلمه (ابزار هوشمند)
بيش از بيست سال پيش در سال 1985 در ژورنال علمي انجمن هوش مصنوعي آمريکا (2) رساله اي منتشر کردم بنام ابزار هوشمند: شالوده تمدني نوين:
http://www.ghandchi.com/353-IntelligentTools.htm
در آن رساله نشان دادم که با فرض هوش مصنوعي به معني *محدود* (1) کلمه يعني پروسه کردن عبارات منطقي بوسيله کامپيوتر، ما در آستانه تمدني هستيم که به نياز به انسان بعنوان ابزار هوشمند پايان ميدهد. آقاي دانيل بل (3) شخصيت معروف آينده نگر آنزمان در نامه اي به من گفت که اميدوار است که هوش مصنوعي به معني قاده منطق (4) که نويسندگان اروپائي به کار ميبرند فهميده شود، و گرنه چيزي است که به قول اوما را به وحش مياندازد (5) . او از بحث تکامل (انتروپولوژي) در آن رساله خيلي خوشش آمده بود. در پاسخ او گفتم درست است که نوشته ام با فرض محدود نوشته شده ولي پتانسيل هاي هوش مصنوعي به معني وسيع کلمه از نگاهم دور نبودند و به آنها اشاره کردم ، هرچند موضوع آن رساله نبودند.
2. هوش مصنوعي به معني *وسيع* کلمه
اما کساني ديگر و در صدر آنها ري کورزويل در چند دهه گذشته از هوش مصنوعي به معني وسيع کلمه (6) دفاع کردند. آنچه درباره بحث پايان مرگ آنگونه که ما ميشناسيم مطرح است اساساً در ارتباط با اين ديدگاه کورزويل از بحث نقطه انفصالي است که پائين تر مورد توجه قرار خواهم داد. اما اول چند سؤال.
3. چرا هميشه عقب هستيم!
رابرت جونگک (7) که از مبارزين ضد فاشيست در زمان جنگ دوم جهاني بود وقتي بعد از جنگ براي مبارزه ضد جنگ اتمي فعاليت ميکرد و به ژاپن رفته بود، يکنفر از او ميپرسد "چرا هميشه عقب هستيد؟" وي بعدها يکي از سازندگان انجمن جهان آينده در واشنگتن شد (8). اين سؤالي است که بعد از انقلاب ايران بارها و بارها در رابطه با اپوزيسيون از خود کرده ام.
4. نتيجه انقلاب 1357 ايران
شکي نيست که درس انقلاب ايران اين بود که بايستي فراسوي چپ و راست رفتو یجاي نگاه به گذشته، براي يافتن راه حل مسائل جامعه ايران، بايستي به آينده نگريست. همه کتاب ايران آينده نگر (9) که در سال 2003 نوشتم و توسط انجمن جهان آينده مرور شده است در همين مورد است:
http://www.ghandchi.com/ReviewByWFS.htm
ولي مسأله ايران آينده با فقط نگاه به ايران امروز يا ديروز حل نميشود و ما بايستي فراسوي ايران چه از نظر مکاني و فراسوي امروز از نظر زماني بنگريم تا دوباره با تصور پيشروي، به عقب نرويم.
5. ترانس-هومانيسم، ابزار هوشمند، و پيوند انسان و هوش مصنوعي
فريدون اسفندياري که در سال 2000 فوت کرد بنيانگذار ترانس هومانيسم در جهان بود و خود را FM-2030 ميناميد (10). در سال 2004 فرانسيس فوکوياما ترانس-هومانيسم را خطرناک ترين ايده در جهان ناميد!
6. کورزويل: نقطه انفصالي در سال 2045
نقطه انفصالي يعني نقطه اي با اندازه صفر و چرم بي نهايت (11). کورزويل ميگويد در سال 2027 کامپيوتر ها با سرعت CPS 19 10 از انسان ها جلو ميزنند [سي پي اِس يعني محاسبه در ثانيه] . از نظر کورزويل تا سال 2045 که نقطه انفصالي مينامد، ديگر انساني که با هوش مصنوعي پيوند نخورده باشد قادر به رقابت نخواهد بود. و تا سال 2099 سرعت براي کل تمدن به CPS 60 10 خواهد رسيد. لطفاً به نمودار زير نگاه کنيد:
file:///D:/MyWebs/0ghandchi/SixEpochs.jpg
7. تحول بصورت تصاعد هندسي
پيشرفت بشريت در قرن بيست و يکم معادل 20000 سال خواهد بود. يعني در عرض 100 سال در قرن کنوني که ما در آن به سر ميبريم، معادل 10 برابر همه تحول دوهزار سال تاريخ گذشته، دنيا بجلو خواهد رفت. مثلاً در عرصه سياست، فاصله ما از زمان مصدق، بيش از فاصله مصدق از زمان کورش است. معناي *گذشته* اساساً عوض شده است . اگر دوران درشکه و ايحاد راه هاي مال رو چندين قرن طول کشيد تا در اقصي نقاط دنيا آنها گسترش يابند، براي توسعه اتومبيل و ايجاد جاده ها در دنيا صد سال هم زياد بود، و امروز براي کامپيوتر و همه جاگير شدن اينترنت يک دهه کافي بوده است.
مبناي اين پيشرفت ها بخاطر تحول با تصاعد هندسي است که در نمودار زير که دو برابر شدن ساليانه توان کامپيوتر ها را نشان ميدهد، شاخص برجسته اين مدعا است.
file:///D:/MyWebs/0ghandchi/Moore.jpg
8. پير شدن بزرگترين کشنده انسانها
اگر بپرسيم بزرگترين کشنده انسانها چيست ممکن است بيماري قلبي يا سرطان به ذهن بيايد ولي اصل بزرگترين درصد دليل مرگ بشر علتي نيست جز پيري. ري کورزويل و تري گروسمن ميگويند با 200 تا 250 تقويتي که ارائه کرده اند ميشود عمر خود را تا 20 سال اضافه کنيم تا به تاريخي که ديگر مرگ به معني آنچه ما ميشناسيم پايان خواهد يافت، يعني سال 2027 برسيم (12). مذاهب و فرهنگ ها تاکنون درپي توجيه و قابل تحمل کردن مرگ بوده اند. طرح کورزويل براي پايان دادن به مرگ يعني اين بزرگترين فاجعه موجود در همه جوامع بشري است.
اگر روزگاري کساني با از بين رفتن مرگ نوزادان (13) که واقعيتي غير قابل انکار تا صد سال پيش بود از اينکه مشکل جمعيت قابل حل نباشد ميهراسيدند، روش هاي جلوگيري از بارداري نشان داد مسأله انقدر ها هم غير قابل حل نيست. همينطور حيواناتي هم که امروز براي گوشت پرورش مييابند با کلون گوشت بدون حيوان، نياز به پرورش حيوانات و کشتن آنها براي توليد گوشت هم از بين ميرود. اين گونه تغييرات بنيادي در مرکز آنچه مد نظر ما در نگاه به نقطه انفصالي هستند، قرار دارند.
نمودار زير سايت داروهاي تقويتي کورزويل و گروسمن را نشان ميدهد:
file:///D:/MyWebs/0ghandchi/RayAndTerry.jpg
9. هري پاتر و فرانکشتاين نوشته ماري شلي
اين دو کار ادبي مقايسه جالبي از برخورد به جاودانگي انسانها هستند. البته کتاب فرانکشتاين ماري شلي با فيلم هاي عاميانه به اين نام خيلي تفاوت داردو بسيار خواندني است (14). در نوشتار جداگانه اي نيز قبلاً به هري پاتر پرداخته ام (15).
10. نقطه انفصالي و درآمد
درآمد مردم در جوامع مدرن از مالکيت، کارو برنامه هاي رفاهي دولتي بوده است (16) . نقطه انفصالي به معناي فراواني است که همه چيز مورد نياز انسانها را مثل هوا ميکند که اقلاً در کره زمين به رايگان براي همه به فراواني هنوز موجود است. طرح هاي نظير طرح ماروين مينسکي براي کوچک کردن اندازه انسانها نيز نوع راههاي موقت براي حل مسأله مسکن پيش از کلونياليزاسيون فضا خواهد بود که بايستي در نظر گرفت.
11. ايران و نفت
توليد انرژي آلترناتيو از طريق نانو تکنولوژي نفت را بي ارزش ميکند و کشورهاي نفتي ميتـوانند نظير چند کشور آفريقائي که نه مواد خام مورد نياز کسي را دارند و نه نيروي کار ارزانشان تخصص مورد نياز کسي را دارد و نه بازاري دارند به فقر خواهند افتاد، که طول عمر در آنها به 30 سال رسيده است (17).
***
خلاصه بحث آنکه جوامعي که از نقطه انفصالي عقب بمانند نظير ميمونهائي خواهند بود که پس از تکامل گروهي از ميمونها به انسان در نقطه انفصالي ابزار سازي؛ هنوز در ساوانا باقي ماندند (18).
اميدوارم در ماههاي آينده بتوانم وقت پيدا کنم و درباره موضوعات بالا مفصل تر بحث کنم. يکي از موضوعاتي که ماه ها است در رابطه با نقطه انفصالي ذهن مرا به خود مشغول داشته است اين است که طبق مطالعات مرکز ستي (19) که کارل سيگن (20) از بنيانگذارانش بود، ميلياردها سياره در چهان بايستي باشند که شعاع نوري و امکان پخش امواج الکترو مغناطيس باشند و ميبايست تا به حال از نقطه انفصالي گذشته باشند. من تحقيقات ست شوستاک (21) را دنبال کرده ام و طول حيات مرکز ستي هم آنقدر بوده است که بتواند از آن منابع اطلاعات کسب کرده باشد ولي هيچ چيزي تا به حال بدست نيامده. نتيجه گيري ري کورزويل اين است که ما موجودات زميني بايستي تنها باشيم و ما هستيم که دنياي پر شده از هوشمندي را پس از نقطه انفصالي در پهنه گيتي گسترش خواهيم کرد. من هنوز نظير کپلر فکر ميکنم موجودات خارج از زمين وجود دارند ولي تضاد اطلاعات علمي موجود را هم درک ميکنم و اين موضوع را با آقاي کورزويل هم بحث کرده ام:-) به هرحال اميدوارم اين مسأله و همه مظالبي که در اين نوشتار بحث کردم را در ماه هاي آتي بتوانم مورد گفت و گو قرار دهم.
سام قندچي، ناشر و سردبير
ايرانسکوپ
http://www.iranscope.com/
12 آبان 1386
November 2, 2007
مصاحبه مرتبط با اين مقاله با صداي آمريکا در تاريخ دوازدهم نوامبر 2007
http://www.ghandchi.com/SamGhandchiVOA111207.wmv
پاورقي ها
1- Narrow AI
2- AAAI American Association of Artificial Intelligence
3- Daniel Bell
4- Inference
5- bedevils us
6- Strong AI
7- http://en.wikipedia.org/wiki/Robert_Jungk
8- http://www.ghandchi.com/468-AyandehnegariChist.htm
9- http://www.ghandchi.com/500-FuturistIran.htm
10- http://www.ghandchi.com/368-transhumanism.htm
11- http://www.ghandchi.com/423-Singularity.htm
12- http://www.rayandterry.com/
13- Infant Mortality
14- http://www.ghandchi.com/140-MaryShelly.htm
15-http://www.ghandchi.com/479-KurzweilFuturism.htm
16- http://www.ghandchi.com/427-AlternativeIncome.htm
17- http://www.ghandchi.com/306-Nano.htm
18- http://www.ghandchi.com/437-Geography.htm
19- SETI
20- Carl Sagan
21- Seth Shostak
کتاب ايران اينده نگر
http://www.ghandchi.com/500-FuturistIran.htm
Futurist Iran Book
http://www.ghandchi.com/500-FuturistIranEng.htm
---------------------------------------------------------
مقالات تئوريک
http://www.ghandchi.com/
فهرست مقالات
http://www.ghandchi.com/SelectedArticles.html