انتخابات
و مسأله اتمی
سام قندچی
در هشت سال گذشته مسأله اتمی ايران از آژانس بين المللی انرژی اتمی به
شورای امنيت سازمان ملل کشيده شد که تحريم های سنگينی را برای ايران به دنبال داشت. در
بيست سال اخير اين مسأله بارها ايران را در مرز آغاز جنگ ديگری قرار داده است. عده
ای می گويند تصميم گيرنده اصلی در مورد برنامه اتمی ايران ولی فقيه يعنی آيت الله
خامنه ای است. اين موضوع را حجت الاسلام علی اکبر هاشمی رفسنجانی، حجت الاسلام محمد
خاتمی و آقای محمود احمدی نژاد که رؤسای جمهوری ايران در 20 سال گذشته بوده اند می
توانند پاسخ دهند و هيچکدام از آنها در همه اين سالها در اين مورد پاسخ روشنی نداده
اند.
از سوی ديگر بحث می شود که در مورد مسأله اتمی مردم ايران است که بايد
تصميم بگيرند و حتی برخی انجام رفراندوم در مورد برنامه اتمی و مناسبات ايران و
آمريکا را مطرح کرده اند. در مورد نقش رؤسای جمهوری گذشته ايران در
مسأله اتمی بهتر است از خود آنها سؤال کرد اما در مورد نقش مردم در اين مورد بد
نيست که در آستانه انتخابات رياست جمهوری جديد ايران که تا دو ماه ديگر انجام می شود
پرسشی صورت گيرد.
آيا مردم قرار است که در مورد برنامه اتمی ايران تصميم بگيرند؟
منظورم اين است که آيا در بهترين دموکراسی ها مگر مردم در مورد برنامه اتمی يا
موضوعاتی نظير آن مستقيماً تصميم می گيرند؟ مثلا آيا در آمريکا مردم در مورد
استراتژی کشور برای دفاع فضايی تصميم می گيرند؟ آيا هيچگاه در آمريکا
پروپوزيشن يا رفراندومی در اين مورد برگزار شده است؟ پاسخ در مورد تصميم گيری
مستقيم مردم منفی است هرچند به عبارتی می شود گفت که در دموکراسی ها مردم نه تنها
در اينگونه موارد بلکه در مورد همه چيز تصميم می گيرند. اين موضوعی است که حدود ده
سال پيش در مقاله ای تحت عنوان "دموکراسي حکومت مردم نيست، قضاوت مردم است" مورد
بررسی قرار دادم (1).
در واقع مردم وقتی در دموکراسی ها کسی را برای رياست جمهوری يا
پارلمان يا هر مقام ديگری انتخاب می کنند به پلاتفرم آن شخص و برنامه هايش است که
رأی می دهند و بستگی به اينکه آن فرد به عهدش با مردم چگونه عمل کند از او در
انتخاباتهای ديگر حمايت می کنند و يا بالعکس ممکن است همان رأی خود را نيز پس بگيرند و
خواستار عزل وی شوند همانطوريکه در آمريکا در مورد فرماندار کاليفرنيا ده سال پيش چنين کردند
(2).
به عبارت ديگر ارگان های قضاوت مردم در جامعه که انتخابی هستند به
مردم اجازه می دهند که تصميم بگيرند چه کسانی را برای مقامات ارشد دولتی انتخاب
کنند و آن افراد هستند که مسولين کارهايی نظير استراتژی ملی دفاع فضايی را انتخاب
می کنند وگرنه مردم عادی نه از دانش لازم برای اينگونه مسؤليت ها برخوردارند و نه
آنکه اگر هم داشته باشند مگر همه می توانند همه کارهای جامعه را انجام دهند. بهمين
علت اصطلاح دموکراسی يعنی حکومت مردم اصطلاح غلطی است هر چند متداول است.
امروز در آستانه انتخابات رياست جمهوری بايد سؤال کرد که
کانديداهای رياست جمهوری در ايران در مورد برنامه اتمی می خواهند چه کار کنند؟
به امید
جمهوری آینده نگر
دموکراتیک و
سکولار در ایران،
پانويس:
1. دموکراسي حکومت مردم نيست، قضاوت مردم است
2.چرا رأی گيری ويسکانسين نماد دموکراسی است
http://www.ghandchi.com/702-WisconsinRecall.htm
http://www.ghandchi.com/702-WisconsinRecall.htm