شنبه، تیر ۰۱، ۱۳۹۲

بازهم درباره فرديت

بازهم درباره فرديت
سام قندچی

يکسال پيش در بلاگ فراديد (1) بحثی داشتيم در اين مورد که "چرا فرديت در فضای مجازی شکوفا شده است" (2). اساس بحث اين بود که با تطور اينترنت امکان داشتن هويتهای مجازی متعدد فراهم می شود و در نتيجه در دنيای مجازی فرصت های بيشتری برای رشد فرديت حتی در جوامع عقب مانده به دليل دسترسی به اينترنت بوجود می آيد در صورتيکه در گذشته تنها با رشد جامعه مدرن بود که  تعدد انتخابها بيشتر می شد و فرديت در جوامع پيشرفته بود که بيشتر تکامل يافت. در عين حال موضوع خودآگاهی نيز در جهان فراصنعتی مورد بحث قرار گرفت و اينکه آيا بقول کورزويل آيينه عميق تری برای منعکس کردن آن لازم است (3). و کتاب جالب او در اين مورد (4). همچنين در "بحثی در مورد دنيای نوين آواتارها يا زندگی دوم" (5) ديديم که آواتارها نه تنها امتدادی از فرديت ما هستند بلکه به رشد آن نيز بيشتر کمک می کنند. در يکسال اخير پايه گذار زندگی دوم شرکت جديدی بنام هايفيدليتی درست کرده است که آواتارهايش بطور باور نکردنی خيلی واقعی تر هستند (6).



اما آيا همه اين تحولات سؤال چند هزار ساله در مورد فرديت را پاسخ می دهد؟  منظورم دو تحليل متفاوت از مبنای شخصيت است که سعدی در گلستان خيلی ساده در دو شعر مختلف در يک حکايت  مطرح می کند (7).

شعر اول:

با بدان یار گشت همسر لوط / خاندان نبوّتش گم شد/ سگ اصحاب کهف روزی چند / پی نیکان گرفت و مردم شد

شعر دوم:

عاقبت گرگ زاده گرگ شود/ گرچه با آدمی بزرگ شود

به عبارت ساده تر شعر اول اين نظر است که شخصيت در محيط شکل می گيرد و دومی آن را امری ذاتی می شمارد و يا آنچه ما امروز موضوعی ژنتيکی می خوانيم.
سه ماه پيش انستيتو ماکس پلانک در آلمان نتيجه تحقيقاتی را منتشر کرد که شايد در اين زمينه قابل تأمل باشد (8). در اين تحقيقات از 40 موش استفاده شده که نظير آدم های دوقلو هستند که از نظر ژنتيکی يکسانند.  آنها همچنين از بدو تولد در محيطی يکسان قرار داده شدند. بعد از مدتی هرکدام شخصيتی مجزا از ديگری پيدا می کند. ارزيابی اين امر هم با تحت نظر داشتن مغزشان انجام شده است. نتيجه گيری تيم محقق اين است که دليل تفاوت فردی را بايد بخاطر کارهايی که هر موش انتخاب کرده است توضيح داد. يعنی اينها مبنای ژنتيکی شخصيت را رد نمی کنند اما اختلاف فردی را بر مبنای فعاليتی که هر فرد در محيط برای خود انتخاب می کند توضيح می دهند. البته سؤال بعدی اين است که دليل انتخاب فعاليت معين هرکدام چه بوده است که بنظرم بايد به تفاوت مغز آنها از بدو تولد مربوط باشد اما اين مسأله در داخل رساله به روشنی بحث نشده است.
بنظر می رسد موضوع رشد فرديت در دنيای کنونی همچنان مورد بحث است اما ترديدی در اين نيست که در جوامعی نظير ايران ما شاهد شکوفايی آن هستيم.

سام قندچی، ناشر و سردبير
ايرانسکوپ
http://www.iranscope.com
اول تيرماه 1392
June 22, 2013

پانويس:

Posted by at