مواظب باشيم اشتباه 25 خرداد 28 سال پيش را تکرار نکنيم

مواظب باشيم اشتباه 25 خرداد 28 سال پيش را تکرار نکنيم
سام قندچی

برخي ميگويند دانش چيزي نيست جز تجربه کسب شده توسط ديگران. جدا از آنکه چقدر اين حرف درست باشد يک چيز مسلم است و آن اين واقعيت است که هرگاه اشتباهي در گذشته روی داده باشد نميشود امروز در آن چه شده است تغييری داد اما اقلاً ميشود از تکرار آن در آينده اجتناب کرد. از نظر من گذشته چراغ آينده نيست و آشکار است که آينده هم چراغ راه گذشته نميتواند باشد اما اگر کسی با چراغ خرد به گذشته يا به آينده بنگرد بهتر ميتواند درباره حال تصميم گيري کند وگرنه نه آينده به خودی خود چراغ راه است و نه گذشته. شايد عبارتي که به کورش يا زرتشت نسبت ميدهند "ستیز من تنها با تاریکی است و برای نبرد با تاریکی شمشیر بر نمی کشم، چراغ می افروزم،" اين مقصود را به زيبائي بيان کرده است. اگر آينده نگر هستيم پيش از آنکه خطر پيش رو به حال تبديل شود به آن واکنش نشان دهيم. هدفم از اين مقاله بيش از اين نيست.

در شرايط کنوني که ميهن ما وارد مبارزه اي سرنوشت ساز با تاريکی شده است و بعد از 28 سال دوباره خيابان است که مشروعيت رژيم يا اپوزيسيون را تعيين ميکند (1) بسيار مهم است که اپوزيسيون اشتباهي را که در 25 خرداد 1360 مرتکب شد، تکرار نکند. درست است که اشتباه از سوی سازمان مجاهدين خلق در آن زمان صورت گرفت اما بقيه اپوزيسيون هم آن را پيش بيني نکردند و از وقوع آن پيشگيري نکردند و حتي بسياري از آن عمليات شادمان هم شدند اما دود آن اشتباه به چشم همه مردم ايران رفت و يک نسل از مبارزان راه آزادي که آن روزها در خيابان بودند و سرنوشت ايران را با همان گامهاي آهسته ولي استوارشان رقم ميزدند به ناگاه با اين اشتباه به نابودي کشيده شدند.

آنروز ها رژيم بود که بايد مردم در خيابان را قانع ميکرد و نه بالعکس، آنچه بعد 25 خرداد 1360 روي داد و در تنگاتنگي با حمله خارجي قوام گرفت به اتوريته جنبش مردم پايان داد. اپوزيسيون در سطح بين المللي نيز آنروزها پيش بيني و پيشگيري از حمله خارجي را نيز مدنظر نداشت که موضوع بحث من در اينجا نيست. وگرنه در آن عرصه هم اپوزيسيون تصور خامي از رژيم جمهوري اسلامي داشت که گوئي دولت هائيتي است و با يک تلنگر فرو ميپاشد. امروز در ارتباط با هر دو موضوع اپوزيسيون ايران درک عميق تري پيدا کرده است.

ممکن است کسي بگويد که اگر مجاهدين قدرت را گرفته بود، آيا بازهم همين حرف ها را امروز ميگفتم. در پاسخ بايد بگويم که در چنان حالتی نتيجه دولت مجاهدين بود، اما بازهم براي جامعه نتيجه اش از بين رفتن مردم سالاري ميشد و نه به ثمر رسيدن دموکراسي، چرا که عمليات مسلحانه يک گروه سياسي و حتي بقدرت رسيدن آن جريان نظير آنچه در کوبا رخ داد با يک انقلاب مردمي نظير انقلاب آمريکا که به مبارزه مسلحانه تکامل يابد، از زمين تا آسمان تفاوت وجود دارد. حتي بهمن 57 در ايران نوعي تحول حرکت مردمي بود هرچند از نظر من انقلابي ارتجاعي بود (2). ولي به هر حال يک حرکت تروريستي نبود.

نميشود امروز مردم را به ساختن باريکاد و نمونه هاي کمون پاريس دعوت کرد وقتي همه تجربه هاي موفق انقلابهاي مخملي در سالهاي اخير ابداً چنين تکاملي را نشان نداده است و تبليغ ماجراجوئي هاي تروريستي با توجيهات شکل گيري عمليات مسلحانه مردمي بسيار غلط است حتي وقتي با ظاهر علمي بيان شود و هيچ دليلي بر اين ادعا وجود ندارد که جنبش مردم حتي بسوي جرياني مثل قيام بهمن 57 در حال حرکت باشد. حتي شعارهاي مرگ بر افراد معين در تجمع هاي کوچک طرح شده اند و جمعيت مردم شعارهايش مرگ بر نهادهاي استبدادي بوده است و شعارهاي خشونت بار ضد حقوق بشري مرگ بر اين فرد و آن فرد همانطور که در مقاله پيشين مفصلاً بحث کردم کار برخي گروه هاي بازمانده از گذشته است و نه بيان جهان بيني اين جنبش که شعارش "مرگ براين دولت مردم فريب" است که درست يک نهاد سياسي را هدف گرفته است و نه انساني هر چند ديکتاتور را به مرگ تهديد نمايد (3).

در روز 25 خرداد 1360 در ميدان فردوسي بودم. جواني بودم با هزار آرزو براي آينده ايران. به خيابان رفته بودم تا درباره زندگي در جامعه ايران خود نظرم را بيان کنم. اما به ناگاه سازمان مجاهدين خلق با اسلحه وارد تظاهرات آرام ما شد و ميخواست نقش ناجي و نجات دهنده ما از چماق داران رژيم را بازي کند و قهرمان ما باشد اما به اينگونه براي هميشه دفتر مبارزات مسالمت آميز در جمهوري اسلامي بسته شد.

گفته ميشود که پاسداران و کميته ها اين حرکت مجاهدين خلق را به جنبش تحميل کردند. سؤال اين است که چرا جنبش اجازه داد که به آن چنين تحميل شود. آن روزها همه اپوزيسيون از مجاهدين بعنوان يک نيروي دموکراتيک حمايت ميکردند و بسياري هم در اپوزيسيون دلشان خنک شد که کسي آمده و به اين پاسداران و کميته ها که مردم را مورد حمله قرار ميدادند با اسلحه پاسخ داده است. اما امروز روشن است که راه درست در آن زمان راهي بود که جنبش ضد تبعيض نژادي مارتين لوتر کينگ در آمريکا برگزيدند و آنهم تحريک نشدن و اسلحه بلند نکردن. مارتين لوتر کينگ آنهائي که مردم را به جنگ مسلحانه در خيابانها ترغيب ميکردند، محکوم مينمود و از اينکه سازشکار ناميده شود هم ابائي نداشت، و به روشني صف خود از آنان جدا ميکرد.

روز گذشته آقاي موسوي به هواداران خود توصيه کرد که صف خود را از مخالفين جمهوري اسلامي جدا کنند (4).

اي کاش آقاي موسوی به حاميان خود ميگفتند که صف خود را از کسانيکه راه تروريسم را ترويج ميکنند جدا کنند چرا که اکثريت اپوزيسيون ايران امروز با تروريسم مخالفند و اتفاقًا ايشان خوب است راه خود را از تروريستهاي طرفدار جمهوري اسلامي نظير حزب الله لبنان، جدا کنند.

اما در همين حال به نوعي با آقاي موسوي موافقم. منظورم اين است که اپوزيسيون سکولار ايران بايد در عين حمايت از آقاي موسوي و اصلاح طلبان اسلامي به روشني اختلاف مواضع خود در دفاع از سکولاريسم را به مردم بگويند. سکولاريسم يک موضوع فرعي مبارزه در ايران نيست بلکه اصل مسأله است (5).

اپوزيسيون سکولار ايران نبايد اشتباه اپوزيسيون ليبرال چين را بکند که سالها مبارزه با دولت افراطي مائوئيستي در طي انقلاب فرهنگي را در زير چتر جناح اصلاح طلب حزب کمونيست انجام داد و وقتي جناح اصلاح طلب بعد از مرگ مائو به قدرت رسيد و بازماندگان مائوئيسم افراطي ملقب به گروه چهار نفر را از ميان برداشت ديري نپائيد که اپوزيسيون ليبرال را نيز براحتي در تيانانمن نابود کرد و قدرت خود را در چين تثبيت نمود بدون آنکه حتي اپوزيسيون ليبرال را در قدرت شريک کند. اين روزها برخي حوادث ايران را به تيانانمن تشبيه ميکنند در صورتيکه در واقعيت تيانانمن را نيروهاي مشابه جناحي که امروز در ايران در قدرت نيست يعني مخالفين جريانات افراطي گروه چهار نفر در چين انجام دادند. به هر حال تشبيهات تاريخي مهم نيست ولي اصل موضوع اين است که توضيح دادن به مردم درباره اپوزيسيون سکولار و تفاوت آن با اصلاح طلبان اسلامي نه تنها به اتحاد عمل در مبارزه با جناح افراطي حکومت اسلامي لطمه نميزند بلکه از شکست جنبش دموکراسي خواهي در ايران پيشگيري خواهد کرد (6).

اما به بحث اصلي اين مقاله برگردم.

راه آينده ايران با مبارزات مردمي است چه اين رژيم بماند و چه برود چرا که فقط به اين طريق ميشود به آزادي و دموکراسي رسيد و نه آنکه به سراشيبي ديکتاتوري ديگري برويم. چرا که اگر با حملات مسلحانه ترورستي رژيم بماند، ديکتاتوري بيشتر ميشود و اگر هم برود رژيم ديکتاتوري ديگري برايمان به ارمغان خواهد آمد. رسيدن جنبش مردم به مبارزه مسلحانه که زماني در انقلاب آمريکا روي داد با حملات گروههاي تروريستي فرق دارد. عمليات يک گروه مسلح که خود را مدافع مردم يا پرچمدار آن تلقي ميکند فقط حاصلش ديکتاتوري است و بس، حال چه پيروز شود و چه شکست بخورد. روند جنبش مردم نيز فعلاً دلالت بر هيچ تحولي نظير انقلاب امريکا ندارد و جنبش هاي ملقب به انقلاب هاي مخملي در سالهاي اخير نيز هيچکدام مبارزه مسلحانه نظير انقلاب آمريکا نبوده اند .

در گذشته مفصلاً در رابطه با تروريسم و مشخصاً درباره گروهي بنام تندر که اين حرکات را در ايران ترويج ميکند نوشته ام و نه تنها چريکهاي تندر را سمبل جنبش آزاديخواهان ايران نميدانم بلکه فکر ميکنم اگر 28 سال پيش ميشد گفت که مجاهدين اشتباه کردند، امروز درباره تندر با وجود تجربه گذشته بايد گفت که آن ها با ظاهر ناجيان آزادي براي ايران در واقع راه نابودي جنبش دموکراسي خواهي در ايران را در پيش گرفته اند . جوانان ايران بايد از اين جريان تروريستی تندر کاملاً فاصله بگيرند. در گذشته دليل اين موضع سختم درباره آنها را نوشته ام و ديگر در اينجا تکرار نميکنم (7).

اينها بحث هاي خصوصي نيست. اشتباهات در زندگي خصوصي مان فقط به خودمان و چند نفر اطرافيانمان لطمه ميزند. اما چنين اشتباهات سياسي و آنهم تکرار آن براي يک ملت، دوباره ملتي را براي نيم قرن ميتواند از موفقيت در راهي که براي دستيابي به دموکراسي و سکولاريسم در پيش گرفته است باز دارد و بعد از همه فداکاري ها و زحمات مردم را به تباهي بکشد.


به اميد جمهوري آينده نگر فدرال، دموکراتيک، و سکولار در ايران،

سام قندچي، ناشر و سردبير
ايرانسکوپ
http://www.iranscope.com
7 تير 1388
June 28, 2009


پانويس ها:

1. http://tinyurl.com/ntgsy9

2. http://tinyurl.com/puzfge

3. http://tinyurl.com/ncfa5p

4. http://tinyurl.com/mech8t

5. http://tinyurl.com/qn46ah

6. http://tinyurl.com/pfvsh2

7. http://tinyurl.com/ltktg7



----------------------------------------------------------
برگزيده مقالات تئوريک
https://p9.secure.hostingprod.com/@www.ghandchi.com/ssl/ShortList.html

فهرست مقالات
https://p9.secure.hostingprod.com/@www.ghandchi.com/ssl/SelectedArticles.html